Blog

To bardzo mało znane święto. Obchodzony 17 marca każdego roku Dzień Łodzi Podwodnej upamiętnia prezentację pierwszego na świecie okrętu podwodnego z napędem silnikowym, pokazanego światu przez Johna Philipa Hollanda – „ojca współczesnych łodzi podwodnych”, irlandzkiego inżyniera, który wyemigrował do USA i tam przez ponad 50 lat zajmował się konstruowaniem dla potrzeb armii prekursorskich okrętów umożliwiających prowadzenie działań wojennych spod powierzchni morza.

Zaprezentowany 17 marca 1898 r statek HOLLAND miał 16 metrów długości, wyporność 74 ton i był uzbrojony w działo zdolne do wystrzelenia 45-kilogramowego pocisku na odległość 0,8 km. Statek uważany jest za prekursora nowoczesnej łodzi podwodnej – podobnie, jak współczesne statki bojowe tego typu, jego kadłub miał kształt cygara i zanurzał się po zalaniu specjalnych zbiorników balastowych. HOLLAND wyposażony był w system manewrowy, pozwalający na zanurzenie jednostki na pożądaną głębokość oraz utrzymywanie jej pod wodą w poziomie. Podczas rejsów na powierzchni morza napędzany był silnikiem benzynowym, pod wodą poruszał się dzięki silnikom elektrycznym. Jak podaje Encyclopedia Britannica – HOLLAND mógł poruszać się po powierzchni morza z prędkością do siedmiu węzłów (mil morskich na godzinę).

Pierwsza podwodna konstrukcja, której istnienie potwierdzają wiarygodne źródła, została zaprojektowana i zbudowana blisko trzysta lat wcześniej. W 1620 r. Cornelis Drebbel, Holender w służbie angielskiego króla Jakuba I., skonstruował pierwszy żeglowny okręt podwodny napędzany wiosłami. Drewniana „łódź nurkowa” zabezpieczona była pod wodą warstwą natłuszczonej skóry. Uszczelnione ciasno dopasowanymi skórzanymi klapami wiosła wysuwały się na boki, zapewniając napęd zarówno na powierzchni, jak i pod wodą. Łódź Drebbela pływała po Tamizie, od Westminster do Greenwich, na głębokości od 4 do 5 metrów. Powietrze dostarczane było do wnętrza dwoma rurkami zakończonymi pływakami, które utrzymywały jeden ich koniec ponad powierzchnią wody. „Mówi się, że król Jakub I wszedł na pokład statku na krótką przejażdżkę” – podaje Encyclopedia Britannica, ale nie jest to fakt potwierdzony.
„Wiele łodzi podwodnych powstało we wczesnych latach XVIII wieku. Do 1727 roku nie mniej, niż 14 typów zostało opatentowanych w samej Anglii” – podaje Encyclopedia Britannica – „W 1747 roku niezidentyfikowany wynalazca zaproponował genialną metodę zanurzania się i powrotu na powierzchnię: jego projekt łodzi podwodnej zakładał przymocowanie do kadłuba worków z koziej skóry, połączonych z otworem w dnie jednostki. Planował zanurzyć naczynie poprzez napełnienie skór wodą i wypłynąć na powierzchnię, wypychając wodę ze skór „skręcającym prętem”. Taki układ był prekursorem nowoczesnego zbiornika balastowego dla łodzi podwodnych”.

W 1800 roku słynny amerykański wynalazca i artysta Robert Fulton zbudował we Francji (stypendium Napoleona Bonaparte !) łódź podwodną NAUTILIUS. Ukończony w maju 1801 roku statek został wykonany z miedzianych blach na żelaznych żebrach. Do napędu powierzchniowego zapewniono składany maszt i żagiel, a ręcznie obracane śmigło napędzało łódź pod wodą. Jednostka wyposażona była w szklany iluminator, pozwalający na prowadzenie obserwacji z wnętrza. Łódź wypełniona była wystarczająco dużą ilością powietrza, aby pod wodą utrzymać przy życiu czterech ludzi i dwie świece płonące przez trzy godziny;. Później dodano zbiornik ze sprężonym powietrzem.
Największy zbudowany kiedykolwiek okręt podwodny – radziecka łódź o napędzie atomowym projektu 941 – ma długość 172 metrów (boisko stadionu „Pogoni” Szczecin ma 115 m), szerokość 23 m., wyporność w zanurzeniu 48 tys. ton. Na powierzchni osiąga prędkość 16 węzłów, pod wodą – 27 węzłów. Jego załogę stanowi od 150 do 175 marynarzy i oficerów.

Najsłynniejsza jest bez wątpienia Żółta Łódź Podwodna, o nieznanych do końca parametrach technicznych i możliwościach. Wiadomo tylko, że jego załogę stanowi czterech młodych ludzi z Liverpoolu oraz sierżant Peper – szef Orkiestry Klubu Samotnych Serc.
(raj)
Źródło: Encyclopedia Britannica