Blog

Z danych FAO wynika, że co roku do mórz i oceanów trafia ok. 640 000 ton tzw. sieci widm (z ang. ghost nets) –  porzuconych lub zagubionych sieci rybackich, które po zatonięciu kontynuują połowy stanowiąc zagrożenie dla ekosystemu morskiego.

Fundacja MARE i firma Biotherm pod patronatem merytorycznym Akademii Morskiej w Szczecinie rozpoczęły realizację Operacji Widmo – projektu mającego na celu ograniczenie negatywnego wpływu sieci widm na środowisko morskie. Jej celem jest oczyszczenie trzech wybranych wraków bałtyckich z zalegających sieci wraz z monitoringiem wraków pod kątem potencjalnych wycieków substancji niebezpiecznych.

Negatywny wpływ zagubionych narzędzi połowowych na środowisko morskie znacznie wzrósł w drugiej połowie XX wieku, od kiedy to przemysł rybny na całym świecie coraz częściej stosował tworzywa sztuczne do produkcji lin, sieci i wszelkiego innego sprzętu rybackiego. Wykonane w taki sposób narzędzia połowowe po zagubieniu pozostają w środowisku morskim przez dziesiątki lat, wywierając negatywny wpływ na ekosystem – skonstruowane są bowiem z syntetycznych włókien o dużej odporności. Częstym miejscem akumulacji starych sieci rybackich są wraki statków, które stanowią swoiste podwodne „zaczepy” o które często zrywają się sieci.

Komisja Europejska szacuje, że 49% odpadów morskich w europejskich morzach to jednorazowy plastik, a 27% to plastik pochodzący z zagubionych narzędzi połowowych, czyli starych zatopionych sieci rybackie czy liny, potocznie nazywanych sieciami widmo. Stanowią one ok. 46% Wielkiej Pacyficznej Plamy Śmieci, zajmującej obszar 1,6 miliona kilometrów kwadratowych (trzy razy większy niż Francja). 

W październiku 2021 roku przeprowadzony został pierwszy etap projektu – rekonesans z pokładu statku szczecińskiej AM „Nawigator XXI”, którego celem było zmapowanie wraków wybranych do akcji oczyszczenia. W efekcie udało się zlokalizować trzy wraki, które w czerwcu 2022 zostaną oczyszczone z sieci widm oraz poddane monitoringowi.

Oczyszczenie wraków z zalegających na nich sieci rybackich jest istotne nie tylko w kontekście oczyszczanie ekosystemu Bałtyku z odpadów z tworzyw sztucznych, ale także z racji konieczności monitoringu wraków w zakresie potencjalnych wycieków substancji niebezpiecznych, takich jak paliwo zatopione w zbiornikach. – mówi Olga Sarna, Prezes Fundacji MARE.

Oczyszczenie wraków z sieci pozwoli na dokładniejszy monitoring i jest także pierwszym etapem niezbędnym do wykonania działania wypompowywania paliwa w sytuacji potencjalnego zagrożenia wyciekiem.

– Oba te tematy – zarówno sieci widma, jak i wraki – są niezwykle istotnym obszarem działań Akademii Morskiej, którym poświęcamy uwagę od wielu lat. Dlatego też z ogromną chęcią zaangażowaliśmy się w ten projekt i mamy nadzieję, że będzie to początek naszych dalszych wspólnych działań dla dobra Bałtyku. – komentuje dr inż. kpt.ż.w. Arkadiusz Tomczak prof. AMS, hydrograf kat. A, cytowany w komunikacie prasowym Fundacji Mare

Biotherm to jedna z pierwszych globalnych marek kosmetycznych, która angażuje się w idee ochrony oceanów i wód morskich realizując program pod nazwa „Blue Beauty”. Takie podejście obejmuje cały łańcuch wartości, od pozyskania naturalnych, odnawialnych składników po tworzenie formuł i opakowań w duchu poszanowania ekosystemów morskich, aż po koniec okresu użytkowania produktów, w celu zminimalizowania ich wpływu na środowisko i ekosystemy wodne. W 2012 r. rozpoczęto realizację globalnego programu „Water Lovers” z misją tworzenia lepszej przyszłości dla oceanów i mórz. Firma współpracuje z organizacjami pozarządowymi: Sylvia Earle Alliance (Mission Blue), Tara Ocean Foundation, Surfrider Foundation czy ostatnio Instytut Oceanografii przy Fundacji Księcia Monaco Alberta.

Fundacja MARE jest jedyną organizacją pozarządową w Polsce, której działania skupiają się wyłącznie na ochronie ekosystemów morskich, ze szczególnym naciskiem na ochronę ekosystemu naszego rodzimego Morza Bałtyckiego. Jej misją jest ochrona ekosystemów morskich, poprzez dążenie do zmian społecznych i politycznych. „Walczymy o przyszłość, w której społeczeństwo będzie posiadać wrażliwość i świadomość ekologiczną oraz żyć w harmonii z morzami i oceanami. O przyszłość, w której morza i oceany tętnią życiem i nie są nieustannie narażane na negatywne skutki działalności człowieka. Ponieważ to właśnie od przyszłości mórz i oceanów, stanowiących ponad 70% naszej planety, zależy przyszłość nasza i przyszłych pokoleń.”

(raj)

Żródło: Fundacja MARE

Fotorelacja z rekonesansu  – Krystian Bielatowicz / październik 2021 r.