Blog

10 listopada z portu w Bremerhaven czworo polskich naukowców wyruszyło do Stacji im. Antoniego B. Dobrowolskiego, położonej w Oazie Bungera w Antarktydzie Wschodniej. To najstarsza polska stacja arktyczna.

„Ze względu na specyfikę klimatyczną, geomorfologiczną i geologiczną, Oaza jest unikalnym miejscem na Ziemi, traktowanym często jako analog marsjański” – podaje Instytut Geofizyki PAN na swojej stronie internetowej – „Zagadkowość genezy Oazy Bungera, bliskość południowego bieguna magnetycznego, bezpośredni dostęp do proterozoicznego podłoża kontynentu oraz możliwość prowadzenia badań w nieskażonym środowisku przyrodniczym sprawia, że Oaza jest jednym z najbardziej atrakcyjnych naukowo miejsc na Antarktydzie.”

Celem tegorocznej misji jest zbadanie stanu, w jakim znajdują się obiekty Stacji po 40-letniej nieobecności w niej naukowców (ostatnia misja badawcza miała tam miejsce w sezonie arktycznym 1978/79). Sprawdzona zostanie infrastruktura, zweryfikowany jej potencjał badawczy.
– Ze względu na niegościnność tego miejsca, docelowo planujemy postawienie całorocznych, autonomicznych (w sensie zasilania w energię) i automatycznych stacji geofizycznych (sejsmicznych, magnetycznych), które pozwolą na badanie głębokich struktur Ziemi oraz procesu generacji ziemskiego pola magnetycznego. Planujemy także ustawienie anteny do badań jonosfery, której stan, podobnie jak obraz magnetosfery, pozwoli na lepsze prognozowanie pogody kosmicznej, nie pozostającej, jak się wydaje, bez wpływu na zmiany klimatyczne – mówił przed wyjazdem prof. Marek Lewandowski, kierownik Zakładu Badań Polarnych i Morskich IGF PAN, inicjator oraz kierownik projektu rewitalizacji Stacji Dobrowolskiego, a także kierownik 4. Wyprawy Geofizycznej. Nowe urządzenia pozwolą na przetestowania innowacyjnych źródeł zasilania aparatury naukowej w energię, jak i technik telekomunikacyjnych dla przesyłania danych pomiarowych.- Oaza stanowi doskonały poligon współpracy pomiędzy nauką i firmami rozwijającymi technologie budowy odnawialnych źródeł energii oraz systemów teletransmisyjnych – przekonuje prof. M. Lewandowski.
Grupa polskich badaczy popłynęła na Antarktydę Wschodnią statkiem „Akademik Fiodorow” razem z uczestnikami 67. Rosyjskiej Wyprawy Antarktycznej, w ramach umowy o współpracy podpisanej w połowie października między IGF PAN a rosyjskim Instytutem Badań Arktycznych i Antarktycznych (AARI) z siedzibą w Petersburgu.

W skład wyprawy wchodzą z ramienia IGF PAN: prof. dr hab. Marek Lewandowski – geofizyk, geolog, paleomagnetyk (kierownik ekspedycji), prof. dr hab. Inż. Monika A. Kusiak – geolog, geochemik izotopowy i dr Adam Nawrot – geograf, geomorfolog. W wyprawie uczestniczy również prof. Wojciech Miloch – fizyk jonosfery z Uniwersytetu w Oslo (UiO).

Stacja im. A.B. Dobrowolskiego – najstarsza polska stacja arktyczna, a zarazem jedyna położona na Antarktydzie kontynentalnej. Budynki Stacji zostały wybudowane w roku 1957r. przez Związek Radziecki a w grudniu 1958r przekazane w darze Polsce wraz z wyposażeniem jako stacja Oazis. Jej techniczne przejęcie przez Polską Akademię Nauk nastąpiło w styczniu 1959r. W dniu przejęcia stacja została przemianowana na Stację im. Antoniego B. Dobrowolskiego, a w roku 1991 Stacja została użyczona Instytutowi Geofizyki PAN w celu prowadzenia działalności statutowej.

W 2019 roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznało Instytutowi Geofizyki PAN środki na rewitalizację Stacji.
Do tej pory do Oazy Bungera dotarły trzy polskie wyprawy geofizyczne (w sezonach antarktycznego lata: 1958/59, 1965/66, 1978/79).
(raj)
Źródło: Instytut Geofizyki PAN
Zdjęcia archiwalne w Oazie Bungera zostały wykonane podczas Polskiej Wyprawy do Polskiej Stacji Antarktycznej im. A.B. Dobrowolskiego w sezonie 1978/1979. Autorami zdjęć są: Maciej Tałałas, Andrzej Pachuta i Zbigniew Battke