Blog

Jeśli nie zostaną podjęte radykalne i natychmiastowe  działania w celu zmniejszenia emisji gazów
cieplarnianych i lokalnego wpływu na środowisko to rafy koralowe, jakie znamy,
prawdopodobnie przestaną istnieć do końca tego wieku – ostrzega  Andréa Grottoli, prezes International Coral
Reef Society. Zagrażają im rosnące temperatury, zakwaszenie oceanów, spływy
powierzchniowe i zanieczyszczenia. 110 organizacji naukowych, zajmującymi się
naukami o wodzie, zrzeszających łącznie ponad 80 tys. naukowców z całego
świata – również z Polski –  ogłosiło
alarm dotyczący zmian klimatu i ich wpływu na zasoby morskie oraz słodkowodne.  

W
bezprecedensowym apelu, ogłoszonym 14 września br., wezwano do radykalnego
ograniczenia globalnej emisji gazów cieplarnianych, aby zapobiec najbardziej
drastycznym zmianom w ekosystemach wodnych wywołanym działalnością człowieka.

Według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i
Rolnictwa, ryby stanowią 17% białka zwierzęcego spożywanego na świecie,
rybołówstwo i akwakultura zatrudniają bezpośrednio prawie 60 milionów ludzi, a
światowy handel produktami rybnymi osiągnął 152 miliardy dolarów rocznie, z
czego 54% pochodzących z krajów rozwijających się.

„Rybołówstwo dostarcza cennego białka, od którego korzystają
miliardy ludzi, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Zmiany klimatyczne
stanowią zagrożenie dla tego kluczowego źródła białka. Obecna trajektoria
emisji gazów cieplarnianych wymaga pilnej uwagi, aby zapewnić przyszłość
światowego rybołówstwa ”- powiedziała Bronwyn Gillanders, przewodnicząca
Światowej Rady Towarzystw Rybołówstwa.

Szacuje
się, że w 2020 r. koszty związane ze zmianami klimatu wyniosą w Europie 100 mld
€, zaś w 2050 r. będzie to już 250 mld €. Z kolei już teraz walka o wodę
stanowi główne źródło konfliktów w 45 krajach na świecie. Jeśli nie zostaną
podjęte natychmiastowe działania, naukowcy przewidują katastrofalne skutki dla
rybołówstwa komercyjnego i rekreacyjnego, połowów prowadzonych na potrzeby
własne społeczności przybrzeżnych, a także dla zdrowia ludzkiego i gospodarki
światowej.

„Akwakultura, zarówno słodkowodna, jak i morska, zatrudnia ponad
21 milionów ludzi i w 2018 roku stanowiła 46% światowej produkcji ryb i owoców
morza oraz 52% ryb i owoców morza przeznaczonych do spożycia przez ludzi. Wpływ
spowodowanej przez człowieka zmiany klimatu na systemy produkcyjne zagraża temu
kluczowemu źródłu dochodów i bezpieczeństwu żywności ”- przekonuje Jimmy
Avery, prezes Światowego Towarzystwa Akwakultury.

„Musimy
działać już teraz, aby zabezpieczyć wodę pitną, zapasy żywności oraz zdrowie i
dobrobyt ludzi. Ponure prognozy dotyczące ekosystemów wodnych na świecie nie są
wyłącznie teoretyczne. One dzieją się na naszych oczach, a brak działań z
naszej strony grozi przyszłym pokoleniom” –  stwierdził Scott Bonar, prezes American
Fisheries Society cytowany w komunikacie prasowym Stowarzyszenia.

Naukowcy są
przekonani, że przewidywany wzrost temperatury oceanów spowoduje spadek połowów
w większości obszarów. Wiele z eksploatowanych stad np. homarów, dorszy
czy makreli przemieści się na inne obszary, przekraczając granice
międzynarodowe, co będzie miało poważne konsekwencje dla zaopatrzenia w ryby i
owoce morza, działalności portów oraz wszystkich powiązanych gałęzi gospodarki.
Utrata siedlisk, spowodowana podniesieniem poziomu morza, doprowadzi do spadku
liczebności większości poławianych w celach komercyjnych gatunków ryb i
skorupiaków, które na pewnych etapach cyklu życiowego są zależne od ujść rzek
oraz systemów przybrzeżnych. Z kolei zwiększona absorpcja dwutlenku węgla
zmieniająca skład chemiczny oceanów powoduje, że niektóre wody stają się zbyt
kwaśne dla organizmów mających wapienne szkielety (np. ostrygi, małże, koralowce),
zagrażając prawidłowemu funkcjonowaniu morskich sieci pokarmowych.

Narażone
na skutki zmian klimatu są także ryby słodkowodne. 40% ryb zamieszkujących
Amerykę Północną jest obecnie zagrożonych z powodu zanieczyszczenia, utraty
siedlisk, eksploatacji wód oraz wprowadzenia gatunków inwazyjnych. Czynniki te
w połączeniu ze zmianami klimatu doprowadzą do znacznego spadku ilości ryb
słodkowodnych, co z kolei będzie miało katastrofalne skutki dla kulturowej,
rekreacyjnej i ekonomicznej wartości systemów słodkowodnych.

„Zmiany klimatu powodują ocieplenie rzek, jezior i strumieni
w całej Ameryce, zmniejszając dostępność siedlisk dla ryb słodkowodnych,
zwłaszcza gatunków zimnowodnych. Dłuższe lata i cieplejsze zimy zmniejszają
ilość śniegu niezbędną do utrzymania połowów pstrąga błękitnego na Zachodzie. Wędkarze
i zależne od nich firmy związane z turystyką rekreacyjną zauważą drastyczny
spadek liczby ryb i dni spędzonych na wodzie ”- powiedział dr Douglas J.
Austen, dyrektor wykonawczy AFS.

Oprócz
redukcji emisji gazów cieplarnianych, niezbędna jest zdecydowana polityka oraz
programy mające na celu złagodzenie skutków zmian klimatu. Jeśli mamy zapobiec
utracie niezliczonej ilości gatunków, z których jako ludzkość czerpiemy ogromne
korzyści, musimy ograniczyć wpływ zmian klimatu na ryby i rybołówstwa. Aby
zapewnić długoterminowo dobrą kondycję ekosystemów wodnych, a także prawidłowe
funkcjonowanie branży morskiej należy jak najszybciej opracować skuteczny plan
adaptacji do zachodzących zmian klimatycznych w morzach i oceanach.

Treść
oświadczenia oraz lista sygnatariuszy dostępne są na stronie: climate.fisheries.org/world-climate-statement/

 (raj)

American Fisheries Society (AFS) jest najstarszym (założono
je w 1870 r.) i największym na świecie stowarzyszeniem naukowym zajmującym
się rybołówstwem. Misją ASF jest zwiększenie ochrony oraz zrównoważony rozwój
zasobów rybnych i ekosystemów wodnych poprzez rozwój rybołówstwa i nauk o
wodzie, a także wspieranie rozwoju specjalistów w dziedzinie rybołówstwa. Jako
wydawca pięciu czasopism, licznych książek i organizator specjalistycznych konferencji
ASF jest wiodącym źródłem informacji na
temat rybołówstwa i zarządzania połowami na świecie.
www.fisheries.org